Project
Tekenradar.nl
Wageningen University & Research en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) lanceerden in het voorjaar van 2012 de website Tekenradar.nl. Tekenradar.nl geeft mensen die zijn gebeten door een teek de mogelijkheid om deel te nemen aan onderzoek naar tekenbeten en de ziekte van Lyme. Mensen kunnen melding doen van een tekenbeet of een zogeheten erythema migrans (rode ring). Met deze analyse hoopt het team te kunnen bepalen hoe groot de kans is om ziek te worden na een tekenbeet.
Het project in het kort
In het kader van het citizen science-netwerk Natuurkalender is Wageningen University in de zomer van 2006 al begonnen met het registreren van tekenbeten samen met het publiek. Aan burgers werd gevraagd in welke omgeving en tijdens welke activiteit ze de tekenbeet hadden opgelopen, en op basis van die informatie konden wij vaststellen dat een derde van alle tekenbeten werd opgelopen in tuinen. Van de zomer van 2006 tot 2016 waren er 25 groepen vrijwilligers die maandelijks op vaste plekken in het bos over een afstand van 200 meter teken gingen vangen.
De Tekenradar.nl heeft de volgende doelstellingen:
- State-of-the-art-informatie verschaffen over de verwachte activiteit van teken in Nederland. We verwachten dat mensen meer gaan doen om tekenbeten te voorkomen.
- Meer kennis over hoe vaak en onder welke omstandigheden een tekenbeet of erythema migrans leidt tot (ernstige) gezondheidsproblemen gerelateerd aan lymeziekte, en hoe vaak langdurige problemen voorkomen.
- Bepalen welke risicofactoren een rol spelen voor het oplopen van een tekenbeet en de ontwikkeling van acute en/of langdurige klachten.
- Meten van de impact van lymeziekte op de behoefte aan gezondheidszorg, ziekteverlof en kwaliteit van leven.
- Het grote publiek informeren over (de toename in) het aantal gevallen van lymeziekte in Nederland, om meer bewustwording van de risico's te creëren.
- Informatie verschaffen over teken en lymeziekte aan het grote publiek.
- Het grote publiek en specifieke doelgroepen actief en regelmatig op de hoogte houden over de resultaten van Tekenradar.nl.
De resultaten van het project
Sinds de lancering van Tekenradar.nl in 2012 zijn er meer dan 60.000 tekenbeten gemeld, met 7.000 tot 10.000 gemelde tekenbeten per jaar. Meer dan 35.000 mensen hebben een account aangemaakt voor het melden van tekenbeten en gevallen van lymeziekte en voor het invullen van enquêtes. Het aantal meldingen hangt duidelijk samen met het tekenseizoen, waarbij juni en juli meestal de maanden zijn met de meeste tekenbeetmeldingen (gemiddeld 50% van alle gemelde tekenbeten op jaarbasis). Daarnaast heeft de mate van belangstelling voor de site ook invloed op het aantal meldingen, bijvoorbeeld op momenten dat er media-aandacht is voor teken en Lyme (Tekenradar.nl, 2022).
Door de veelvuldige communicatie naar de samenleving trokken we veel media-aandacht. Als gevolg daarvan hebben we veel mensen kunnen informeren over de risico's van teken en tekenoverdraagbare aandoeningen en hoe ze moeten omgaan met teken.