De plant voedt de bodem

Effecten op bodem zeer divers

De beworteling van planten kan onder andere een positief effect hebben op de bodemstructuur, en planten kunnen ondergronds een belangrijke rol spelen in het binden van stikstof, of juist het vrijmaken van nutriënten uit bodemreserves.
Er zijn voorbeelden besproken van vervanging van hoofdgewassen door “rustgewassen” met weinig/geen saldo, maar die door een positief effect op structuur, bodemleven en/of nutriënten het uiteindelijke bouwplansaldo kunnen verhogen.
Er zijn vele verschillende planten, en even zoveel verschillende effecten op de bodem. Door deze verschillen is het interessant om een bewuste keuze te maken gericht op bijvoorbeeld structuureffecten, organische stof levering, vrijmaken of binden van nutriënten of het effect op het (positieve/negatieve) bodemleven.
Door soorten te combineren kunnen de positieve effecten van deze soorten op de bodem gecombineerd worden. Dit kan in sommige gevallen bij mengteelten maar voor nu worden mengsels met name bij groenbemesters toegepast. Bij de deelnemers rees de vraag over wat dan het ideale mengsel zou zijn. Uit een discussie die volgde werd al snel duidelijk dat dit afhankelijk is van de situatie; onder andere de vruchtwisseling, het gewas, mogelijk aanwezige bodemgebonden ziekten en plagen en de groenbemester hebben allemaal hun eigen invloeden.

Maaisel als meststof

Monique Hospers-Brands (Louis Bolk Instituut) ging hierna verder in op het gebruik van maaimeststoffen. Een maaimeststof is het maaisel van een stikstofbindend gewas dat gebruikt wordt als (N) meststof in een ander gewas. Onderwerpen van gesprek waren de gewassen die gebruikt kunnen worden, hoe het in de praktijk is uit te voeren en wat de effecten zijn op de bodem en het gewas waarin de maaimeststof wordt toegediend. Maaimeststoffen brengen stikstof in het bedrijf zonder fosfaat, dragen bij aan de organische stof balans en maken mineralen uit diepere bodemlagen beschikbaar. Daardoor kunnen kringlopen beter gesloten worden en kan bespaard worden op dierlijke mest. In het gesprek dat volgde op de presentatie werd onder andere besproken hoe  maaimeststoffen in een bedrijfssysteem ingepast kunnen worden. Dit varieert van een bedrijfssysteem dat volledig draait op maaimeststoffen, tot een vlinderbloemige groenbemester die incidenteel gemaaid wordt en op een ander gewas als bemesting wordt toegepast.